Fetch.ai (FET) là gì? Toàn tập về dự án AI hàng đầu đang dẫn đầu xu hướng

Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) đang bùng nổ và kết hợp mạnh mẽ với công nghệ blockchain, Fetch.ai (FET) nổi lên như một trong những dự án tiên phong hướng đến xây dựng nền kinh tế phi tập trung cho các tác nhân tự động. Vậy Fetch.ai là gì, dự án này hoạt động như thế nào và vì sao được xem là “chìa khóa” mở ra kỷ nguyên AI phi tập trung? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ toàn bộ về cơ chế, đặc điểm nổi bật, token FET, cũng như đội ngũ phát triển và đối tác chiến lược đứng sau dự án Fetch.ai.

Fetch.ai là gì?

Fetch.ai là một nền tảng blockchain tiên phong kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI) với công nghệ chuỗi khối, được thành lập vào năm 2017 tại Cambridge, Vương quốc Anh. Dự án này tập trung vào việc xây dựng một mạng lưới học máy phi tập trung, nơi các tác nhân tự động (Autonomous Agents) có thể hoạt động độc lập để thực hiện các tác vụ phức tạp thay mặt cho người dùng, doanh nghiệp hoặc thiết bị.

Năm 2024 đánh dấu một cột mốc quan trọng khi Fetch.ai chính thức sáp nhập với SingularityNET và Ocean Protocol để thành lập Liên minh Siêu trí tuệ nhân tạo (Artificial Superintelligence Alliance - ASI Alliance). Đây là liên minh AI phi tập trung lớn nhất thế giới với vốn hóa ban đầu lên tới 6 tỷ USD, nhằm thách thức sự thống trị của các gã khổng lồ công nghệ trong lĩnh vực AI.

Fetch.ai tiên phong kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI) với công nghệ chuỗi khối

Token FET đã được đổi tên thành ASI và tiếp tục giao dịch với tỷ lệ chuyển đổi 1:1 trên các sàn giao dịch lớn. Tính đến tháng 10 năm 2025, giá FET dao động quanh mức 0,29 USD với vốn hóa thị trường khoảng 700 triệu USD, xếp hạng #133 trên thị trường tiền điện tử toàn cầu.

Cơ chế hoạt động của Fetch.ai

Fetch.ai hoạt động dựa trên một kiến trúc công nghệ phức tạp với ba thành phần cốt lõi:

• Tác nhân kinh tế tự động (Autonomous Economic Agents - AEAs): Đây là những chương trình phần mềm thông minh có khả năng hoạt động độc lập, học hỏi và đưa ra quyết định thay mặt cho chủ sở hữu. AEAs có thể giao tiếp, đàm phán và hợp tác với các tác nhân khác trên mạng lưới thông qua ngôn ngữ giao tiếp chung (Agent Communication Language - ACL).
• Khung Kinh tế Mở (Open Economic Framework - OEF): Đây là cơ chế tìm kiếm và khám phá cho phép các AEAs tương tác với nhau một cách hiệu quả. OEF giúp các tác nhân định vị dịch vụ, tài nguyên và kết nối với nhau trong môi trường phi tập trung.
• Fetch Smart Ledger: Nền tảng blockchain của Fetch.ai được xây dựng trên Cosmos SDK, kết hợp công nghệ Directed Acyclic Graph (DAG) và blockchain truyền thống để đạt được thông lượng cao, phí giao dịch thấp và khả năng mở rộng tốt. Smart Ledger sử dụng ngôn ngữ hợp đồng thông minh CosmWasm, cho phép triển khai các thuật toán mã hóa và machine learning phức tạp trên chuỗi.

Cơ chế hoạt động phức tạp với ba thành phần cốt lõi

Quy trình hoạt động diễn ra như sau: Người dùng tạo và triển khai các AEAs thông qua uAgents Framework (bộ công cụ Python). Các tác nhân này đăng ký trên mạng lưới thông qua Almanac Contract, sau đó tìm kiếm và kết nối với các tác nhân khác qua OEF. Khi các tác nhân đạt được thỏa thuận hoặc thực hiện giao dịch, thông tin được ghi lại trên Fetch Ledger bằng token FET. Toàn bộ quá trình này diễn ra tự động mà không cần sự can thiệp của con người.

Đặc điểm nổi bật của Fetch.ai

• Tính tự động và thông minh: Fetch.ai cho phép tạo ra các tác nhân AI hoàn toàn tự động, có khả năng học hỏi từ dữ liệu, đưa ra dự đoán và thực hiện các hành động phức tạp trong thế giới thực mà không cần sự giám sát liên tục.
• Khả năng mở rộng và hiệu suất cao: Sử dụng kiến trúc kết hợp DAG và blockchain giúp Fetch.ai xử lý giao dịch nhanh chóng với chi phí thấp, phù hợp cho các ứng dụng quy mô lớn và thời gian thực.
• Khả năng tương tác đa chuỗi: Fetch.ai hỗ trợ tích hợp với nhiều nền tảng blockchain khác như Ethereum, BNB Chain thông qua các cầu nối (bridges) như Axelar, cho phép các tác nhân truy cập dữ liệu và dịch vụ từ nhiều hệ sinh thái khác nhau.

5 đặc điểm nổi bật của Fetch.ai

• Học máy phi tập trung (CoLearn): Fetch.ai phát triển giao thức CoLearn cho phép nhiều bên cùng xây dựng và huấn luyện các mô hình AI mà không cần chia sẻ dữ liệu thô, bảo vệ quyền riêng tư và an toàn dữ liệu.

• Giao diện thân thiện với người dùng: Thông qua DeltaV và AI Engine, người dùng có thể tương tác với mạng lưới tác nhân bằng ngôn ngữ tự nhiên, không cần kiến thức lập trình phức tạp.

Các thành phần chính của Fetch.ai

Các thành phần cốt lõi của Fetch.ai tạo nên nền tảng vững chắc cho hệ sinh thái AI phi tập trung, nơi các tác nhân thông minh hoạt động tự động và hiệu quả.

• uAgents Framework: Bộ công cụ Python mã nguồn mở cung cấp tất cả thư viện và công cụ cần thiết để phát triển và kiểm thử AEAs. Framework này nhẹ, dễ sử dụng và cho phép tạo ra các tác nhân với khả năng ra quyết định phức tạp.
• Agentverse: Nền tảng IDE dựa trên đám mây cung cấp môi trường lưu trữ và quản lý tác nhân. Agentverse cho phép nhà phát triển tạo prototype, kiểm thử và triển khai các tác nhân thông minh một cách trực quan. Nền tảng này cũng cung cấp thư viện Microagents (các tác nhân mẫu) giúp giảm thời gian phát triển.
• AI Engine và DeltaV: AI Engine là bộ xử lý ngôn ngữ tự nhiên giúp người dùng tương tác với mạng lưới tác nhân bằng câu lệnh đơn giản. DeltaV giao diện người dùng của AI Engine chuyển yêu cầu con người thành lệnh cho máy, đồng thời dùng smart routing để tự động phân tích và giao nhiệm vụ cho tác nhân phù hợp nhất.
• Fetch Ledger: Blockchain layer-1 dựa trên Cosmos SDK, đảm bảo tính minh bạch và không thể thay đổi cho mọi hoạt động của tác nhân. Ledger sử dụng cơ chế đồng thuận Proof of Stake (PoS).
• Almanac Contract: Hợp đồng thông minh quản lý đăng ký tác nhân, metadata và khả năng khám phá. Almanac giống như một "sổ địa chỉ" cho phép các tác nhân tìm thấy nhau trong mạng lưới.
• Fetch Name Service (FNS): Dịch vụ đặt tên giúp địa chỉ tác nhân dễ đọc và dễ nhớ hơn cho con người, tương tự như DNS trong Internet truyền thống.
• ASI:One: Mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) được tối ưu hóa đặc biệt cho lý luận tác nhân (agentic reasoning) trong hệ thống phi tập trung. ASI:One hoạt động như một bộ điều phối, có khả năng hiểu yêu cầu phức tạp và phân công các tác vụ con cho các tác nhân chuyên biệt.

Ứng dụng của Fetch.ai

Giao thông vận tải

Fetch.ai đang cách mạng hóa ngành giao thông thông qua các ứng dụng thực tế:

• Quản lý bãi đỗ xe thông minh: Vào năm 2020, Fetch.ai hợp tác với Datarella triển khai chương trình thí điểm tại Đức, sử dụng các tác nhân tự động để kết nối nhà cung cấp chỗ đỗ xe với khách hàng. Hệ thống tự động đàm phán giá dựa trên cung cầu thời gian thực và áp dụng AI học để tối ưu trải nghiệm người dùng.
• Di chuyển đô thị bền vững: Dự án Mobix sử dụng công nghệ Fetch.ai để tạo ra thị trường phi tập trung cho các phương tiện di chuyển nhỏ (micromobility), khuyến khích hành vi di chuyển bền vững trong các khu đô thị.
• Tối ưu hóa lộ trình: Các tác nhân có thể tìm kiếm tuyến đường tốt nhất, phương tiện vận chuyển phù hợp và điểm đến dựa trên sở thích cá nhân và dữ liệu thời gian thực.
• Quản lý chuỗi cung ứng ô tô: Fetch.ai là thành viên của mạng lưới Catena-X, nhằm tạo ra hệ sinh thái mở cho việc trao đổi thông tin hiệu quả và an toàn trong toàn bộ chuỗi giá trị ngành ô tô.

Năng lượng phi tập trung

Fetch.ai mang lại giải pháp thông minh cho ngành năng lượng:

• Lưới điện thông minh: Các tác nhân có thể giám sát và tối ưu hóa tiêu thụ năng lượng, tự động chuyển sang nguồn năng lượng rẻ hơn hoặc xanh hơn khi có sẵn.
• Giao dịch năng lượng ngang hàng (P2P): Cho phép người dùng mua bán năng lượng trực tiếp với nhau mà không cần trung gian, tối ưu hóa phân phối năng lượng trong cộng đồng.
• Cân bằng lưới điện: Các tác nhân có thể tham gia vào việc cân bằng lưới điện, giúp ổn định cung cấp điện và giảm lãng phí.
• Quản lý năng lượng tái tạo: Tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng mặt trời, gió và các nguồn tái tạo khác dựa trên dự đoán thời tiết và nhu cầu tiêu thụ.

Những ứng dụng nổi bật của Fetch.ai

Quản lý bằng chuỗi cung ứng

• Theo dõi logistics tự động: Mạng lưới các tác nhân đại diện cho nhà cung cấp, nhà cung cấp dịch vụ logistics và hệ thống kho bãi, tự động đàm phán hợp đồng, điều chỉnh tuyến vận chuyển động và tối ưu hóa phân bổ nguồn lực theo thời gian thực.
• Quản lý hàng tồn kho: Các tác nhân AI dự đoán nhu cầu, tự động đặt hàng và tối ưu hóa mức tồn kho để giảm chi phí và tránh thiếu hụt.
• Xác minh và truy xuất nguồn gốc: Sử dụng blockchain để đảm bảo tính minh bạch và truy xuất nguồn gốc sản phẩm trong toàn bộ chuỗi cung ứng.
• Tài chính thương mại phi tập trung: Nền tảng Mettalex, được xây dựng trên Fetch.ai, giải quyết các vấn đề trong thị trường hàng hóa như front running, thanh khoản kém và thao túng giá cả.

Tài chính phi tập trung (DeFi)

Fetch.ai đang định hình lại DeFi với các ứng dụng đột phá:

• Giao dịch tự động: Các tác nhân phân tích điều kiện thị trường 24/7, tìm kiếm cơ hội arbitrage và thực hiện giao dịch nhanh hơn con người. Hệ thống sử dụng thuật toán machine learning để tối ưu hóa việc thực thi giao dịch và giảm thiểu phí.
• Bảo vệ chống mất mát tạm thời: Các DeFi Agents giúp người dùng tự động rút thanh khoản từ các pool như Uniswap V2 hoặc PancakeSwap V2 dựa trên điều kiện được xác định trước, hạn chế impermanent loss ở mức chấp nhận được và bảo vệ khỏi các đợt biến động giá dữ dội.
• Quản lý danh mục đầu tư: Tác nhân quản lý các chiến lược đầu tư phức tạp, thực hiện giao dịch nhiều bước trên các giao thức khác nhau, giám sát điều kiện thị trường và cung cấp phân tích rủi ro tinh vi.
• Nền tảng cho vay tự động: AEAs có thể tối ưu hóa việc cho vay và vay mượn trên nhiều nền tảng DeFi để tối đa hóa lợi nhuận.
• Giao dịch ngang hàng không cần pool thanh khoản: Công cụ giao dịch dựa trên tác nhân của Fetch.ai kết nối trực tiếp người mua và người bán, loại bỏ pool thanh khoản và các rủi ro liên quan như hack hợp đồng và rug pull.

Thông tin chi tiết về token FET

Các thông số cơ bản của token FET

Token FET (hiện là ASI) là token tiện ích ERC-20 và BEP-20, đóng vai trò trung tâm trong hệ sinh thái Fetch.ai. Các thông số hiện tại (tháng 10/2025):

• Giá hiện tại: ~$0,27-0,29 USD
• Vốn hóa thị trường: ~$700-750 triệu USD
• Tổng cung tối đa: 2,72 tỷ FET
• Nguồn cung lưu hành: ~2,6 tỷ FET (96% đã được unlock)
• Fully Diluted Valuation (FDV): ~$735-780 triệu USD
• All-time high (ATH): $3,47 (tháng 3/2024)
• Xếp hạng: #133 trên CoinGecko
• Khối lượng giao dịch 24h: $100-140 triệu USD

Sau sự sáp nhập với ASI Alliance vào tháng 7/2024, token FET được đổi tên thành ASI với tỷ lệ chuyển đổi 1:1. Token AGIX (SingularityNET) chuyển đổi theo tỷ lệ 1 AGIX = 0,43335 ASI, và token OCEAN (Ocean Protocol) chuyển đổi theo tỷ lệ 1 OCEAN = 0,433226 ASI.

Phân bổ token FET

Token FET được phân bổ theo cơ cấu cân bằng để đảm bảo tính bền vững dài hạn:

• Founders, Foundation & Advisors: 50%
• Token Sales (IEO và các vòng gọi vốn): 17%
• Mining/Staking Rewards: 15%
• Future Releases: 17,4%
• Cộng đồng và Phát triển hệ sinh thái: Một phần từ nguồn Foundation

Token sale công khai đầu tiên diễn ra vào tháng 3/2019 trên Binance Launchpad, huy động được 6 triệu USD chỉ trong vòng 22 giây. Tổng số vốn huy động qua các vòng gọi vốn là khoảng 83 triệu USD.

Lịch vesting token FET

Fetch.ai áp dụng lịch vesting minh bạch để kiểm soát nguồn cung và giảm áp lực bán:

• Phần lớn token đã được unlock: Khoảng 96% tổng cung đang lưu hành, giảm thiểu rủi ro về lạm phát token
• Vesting dài hạn cho đội ngũ và cố vấn: Token của founders và advisors được phát hành theo lộ trình nhiều năm
• Staking rewards: Phát hành dần qua thời gian thông qua cơ chế Proof of Stake

Sau sự sáp nhập ASI, các token không phải là thành viên sáng lập (như CUDOS được đề xuất tham gia) có lịch vesting 3-10 tháng và phí giao dịch 5% để đảm bảo tính công bằng.

Công dụng của token FET

Token FET/ASI có nhiều ứng dụng quan trọng trong hệ sinh thái:

• Phí giao dịch: FET được sử dụng để thanh toán phí cho mọi giao dịch trên Fetch Ledger, bao gồm việc triển khai hợp đồng thông minh và thực thi các tác vụ của tác nhân.
• Tạo và triển khai tác nhân: Nhà phát triển cần FET để đăng ký và triển khai Autonomous Economic Agents trên mạng lưới. Token cũng được dùng để truy cập các tính năng AI và machine learning trên Smart Ledger.
• Staking và bảo mật mạng: Người dùng có thể stake FET để trở thành validator node, kiếm phần thưởng và đóng góp vào bảo mật mạng lưới thông qua cơ chế Proof of Stake.
• Governance (Quản trị): Người nắm giữ FET có quyền bỏ phiếu về các đề xuất quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển của dự án, bao gồm nâng cấp giao thức và phân bổ ngân sách.
• Thanh toán dịch vụ: FET là phương tiện trao đổi chính trong Open Economic Framework, cho phép các tác nhân thanh toán cho nhau khi sử dụng dịch vụ hoặc dữ liệu.
• Khuyến khích hệ sinh thái: Các nhà cung cấp dữ liệu và dịch vụ trên nền tảng Fetch.ai được thưởng bằng FET, tạo động lực phát triển hệ sinh thái.

Mua/bán token FET ở đâu?

Token FET (ASI) được niêm yết trên nhiều sàn giao dịch hàng đầu:

Sàn tập trung (CEX):

• Binance: Cặp giao dịch FET/USDT có khối lượng cao nhất (~$24 triệu/ngày)
• KuCoin: Một trong những sàn uy tín với nhiều cặp giao dịch FET
• Gate.io: Cung cấp giao dịch spot và futures FET
• Bitget: Sàn giao dịch lớn tại châu Á với tính thanh khoản tốt
• Bybit, OKX, Kraken: Các sàn tier-1 khác hỗ trợ FET

Sàn phi tập trung (DEX):

• Uniswap: Giao dịch FET (ERC-20) trên Ethereum
• PancakeSwap: Giao dịch FET (BEP-20) trên BNB Chain
• Osmosis: DEX chính cho các token Cosmos ecosystem

Ví hỗ trợ:

• Fetch Wallet: Ví chính thức dạng browser extension
• MetaMask: Hỗ trợ FET trên Ethereum
• Cosmostation, Keplr: Ví cho Cosmos ecosystem
• Trust Wallet, Ledger: Ví phần cứng và di động

Nhà đầu tư Việt Nam có thể mua FET thông qua các sàn quốc tế như Binance, Bybit, KuCoin hoặc Gate.io với phương thức thanh toán P2P hoặc thẻ tín dụng.

Đội ngũ phát triển đứng sau dự án Fetch.ai

Fetch.ai được xây dựng bởi một đội ngũ chuyên gia hàng đầu từ các tổ chức danh tiếng như Cambridge University, CERN, DeepMind, Goldman Sachs và Nokia.

Humayun Sheikh - CEO & Co-Founder

Humayun Sheikh là doanh nhân công nghệ với hơn 20 năm kinh nghiệm về đổi mới và đầu tư. Ông từng là một trong những nhà đầu tư đầu tiên vào DeepMind trước khi công ty được Google mua lại. Sheikh cũng là Chủ tịch của ASI Alliance (Liên minh Siêu trí tuệ nhân tạo) sau sự sáp nhập. Trước Fetch.ai, ông thành lập và điều hành itzMe (2014-2017), một công ty về Machine Learning & AI, và làm Chủ tịch Mettalis Group (2013-2017), công ty thương mại hàng hóa tại Vương quốc Anh.

Toby Simpson - Co-Founder

Toby Simpson là đồng sáng lập Fetch.ai, có nền tảng vững chắc về phát triển phần mềm và công nghệ blockchain. Ông đóng vai trò quan trọng trong việc thiết kế kiến trúc kỹ thuật của dự án.

Thomas Hain - Chief Science Officer & Co-Founder

Thomas Hain là Giám đốc Khoa học và đồng sáng lập, chịu trách nhiệm về mặt nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ AI/ML của Fetch.ai. Ông có nền tảng học thuật mạnh mẽ và kinh nghiệm sâu rộng trong lĩnh vực machine learning.

Maria Minaricova - Director of Business Development

Maria Minaricova là Giám đốc Phát triển Kinh doanh, xây dựng các liên minh chiến lược và quan hệ đối tác với cả doanh nghiệp và học viện. Bà tập trung vào các giải pháp cho ngành di chuyển (xe tự động/điện), chuỗi cung ứng và kinh tế tuần hoàn. Maria phục vụ trong Hội đồng Giám đốc của Fetch.ai Foundation và dẫn dắt các hoạt động của Fetch.ai trong liên minh Catena-X và các dự án Gaia-X. Bà cũng là thành viên của Hội đồng Chuyên gia EU Blockchain Observatory và tổ chức Women in AI.

Kết luận

Tổng kết lại, Fetch.ai là gì đó không chỉ là một dự án blockchain ứng dụng AI, mà là bước tiến mang tính cách mạng trong việc hình thành nền kinh tế phi tập trung của các tác nhân tự động (Autonomous Agents). Với việc kết hợp sức mạnh của trí tuệ nhân tạo, machine learning, và công nghệ chuỗi khối, Fetch.ai mở ra một kỷ nguyên mới, nơi máy móc có thể tự học hỏi, tương tác, và giao dịch mà không cần đến sự kiểm soát tập trung của con người.

Sự kiện hợp nhất với SingularityNET và Ocean Protocol để hình thành ASI Alliance đã đưa Fetch.ai trở thành một phần của liên minh AI phi tập trung lớn nhất thế giới – bước đi khẳng định tầm nhìn dài hạn và tham vọng định hình tương lai của trí tuệ nhân tạo.

Với hạ tầng vững chắc, đội ngũ sáng lập giàu kinh nghiệm, cùng token FET (ASI) đóng vai trò trung tâm trong hệ sinh thái, Fetch.ai không chỉ là một dự án công nghệ mà là lời khẳng định về tương lai nơi AI và blockchain cùng song hành, tạo nên một thế giới tự động, minh bạch và hiệu quả hơn bao giờ hết.

Lưu ý: Nội dung trên chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin, không phải lời khuyên đầu tư. Người đọc nên tự làm tìm hiểu và cập nhật thông tin mới trước khi đưa ra quyết định.