Bitcoin so với Bitcoin Cash khác nhau như thế nào?

Cuộc đối đầu giữa Bitcoin so với Bitcoin Cash không đơn thuần là về kỹ thuật, mà là một cuộc chiến triết lý định hình tương lai của tiền tệ. Một bên đã chọn con đường trở thành "vàng kỹ thuật số", ưu tiên an ninh tuyệt đối và chấp nhận đánh đổi bằng phí giao dịch cao. Bên còn lại quyết tâm hiện thực hóa tầm nhìn nguyên thủy về một "hệ thống tiền mặt điện tử" toàn cầu. Hãy cũng Bybit tìm hiểu những điểm khác biệt này nhé!.

Bitcoin là gì?

Bitcoin (BTC) đại diện cho loại tiền điện tử phi tập trung đầu tiên trên thế giới, một hệ thống tài chính mang tính cách mạng được giới thiệu vào năm 2009 bởi một cá nhân hay tổ chức ẩn danh dưới bút danh Satoshi Nakamoto.

Hệ thống này vận hành trên một công nghệ sổ cái phân tán được gọi là blockchain, nơi mà mọi giao dịch đều được ghi lại một cách công khai và không thể thay đổi, đảm bảo tính minh bạch và loại bỏ hoàn toàn sự cần thiết của các trung gian tài chính truyền thống như ngân hàng.

Bitcoin đại diện cho loại tiền điện tử phi tập trung đầu tiên trên thế giới

Nguồn cung của Bitcoin được giới hạn vĩnh viễn ở mức 21 triệu đồng, một đặc tính khan hiếm đã định hình nên luận điểm đầu tư chính của nó như một kho lưu trữ giá trị có khả năng chống lại lạm phát, khiến cộng đồng thường ví von nó như "vàng kỹ thuật số" của thế kỷ 21.

Sự ưu tiên tuyệt đối của mạng lưới đối với tính bảo mật và phi tập trung đã củng cố vị thế của Bitcoin như một tài sản trú ẩn an toàn, thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ cả các nhà đầu tư cá nhân lẫn các tổ chức tài chính lớn trên toàn cầu.

Bitcoin Cash là gì?

Bitcoin Cash (BCH) là một hệ thống tiền mặt điện tử ngang hàng và là một loại tiền điện tử độc lập được hình thành từ một cuộc tranh luận kéo dài trong cộng đồng Bitcoin, dẫn đến sự kiện hard fork vào ngày 1 tháng 8 năm 2017.

Mục tiêu sáng lập của Bitcoin Cash chính là nỗ lực bảo tồn và hiện thực hóa tầm nhìn ban đầu được nêu trong sách trắng của Satoshi Nakamoto, đó là tạo ra một phương tiện trao đổi hiệu quả cho các giao dịch toàn cầu với tốc độ xử lý nhanh chóng và chi phí giao dịch không đáng kể.

Bitcoin Cash là một hệ thống tiền mặt điện tử ngang hàng

Để đạt được điều này, các nhà phát triển Bitcoin Cash đã đưa ra một quyết định kỹ thuật mang tính bước ngoặt là tăng giới hạn kích thước khối từ 1MB của Bitcoin lên 8MB ban đầu và sau đó là 32MB, một giải pháp mở rộng quy mô trên chuỗi (on-chain scaling) trực tiếp.

Sự thay đổi này cho phép mạng lưới Bitcoin Cash xử lý một khối lượng giao dịch lớn hơn nhiều so với Bitcoin trong cùng một khoảng thời gian, khiến nó trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho các khoản thanh toán hàng ngày và giao dịch vi mô (microtransactions).

So sánh sự khác nhau giữa Bitcoin so với Bitcoin Cash

Sự khác biệt giữa Bitcoin so với Bitcoin Cash thể hiện rõ nét nhất qua các lựa chọn kiến trúc kỹ thuật và triết lý phát triển, những yếu tố này định hình nên các trường hợp sử dụng, hiệu suất mạng lưới và lộ trình tương lai hoàn toàn riêng biệt cho mỗi đồng tiền.

So sánh sự khác biệt giữa Bitcoin và Bitcoin Cash qua 7 tiêu chí

Trong khi Bitcoin ưu tiên sự phi tập trung và bảo mật bằng cách duy trì các quy tắc cốt lõi ban đầu, Bitcoin Cash lại ưu tiên khả năng mở rộng và chi phí thấp để phục vụ các giao dịch thương mại. Bảng dưới đây tóm tắt các thông số kỹ thuật quan trọng nhất phân biệt hai chuỗi khối này.

Cơ chế điều chỉnh độ khó

Cơ chế điều chỉnh độ khó của hai mạng lưới thể hiện một sự khác biệt tinh vi nhưng có tác động lớn đến sự ổn định và an ninh của chúng. Mạng lưới Bitcoin sử dụng một thuật toán điều chỉnh độ khó cố định, trong đó độ khó của việc khai thác sẽ được tính toán lại sau mỗi 2016 khối, tương đương khoảng hai tuần, nhằm mục đích duy trì thời gian tạo khối trung bình là 10 phút.

Cách tiếp cận này đảm bảo một lịch trình phát hành coin có thể dự đoán được trong dài hạn nhưng có thể khiến mạng lưới dễ bị tổn thương trước những biến động đột ngột về sức mạnh tính toán (hashrate), gây ra tình trạng khối được tạo ra quá nhanh hoặc quá chậm.

Ngược lại, Bitcoin Cash đã triển khai một thuật toán điều chỉnh độ khó (DAA) linh hoạt hơn, cơ chế này sẽ điều chỉnh độ khó sau mỗi khối được tìm thấy, dựa trên trung bình động của công việc được thực hiện trong các khối gần nhất. Điều này cho phép mạng lưới BCH phản ứng nhanh chóng với sự thay đổi của hashrate, đảm bảo thời gian tạo khối luôn ổn định quanh mốc 10 phút và bảo vệ mạng lưới khỏi các biến động, đồng thời duy trì sự công bằng cho các thợ đào.

Kích thước khối

Sự khác biệt về kích thước khối là nguyên nhân kỹ thuật và triết học sâu sắc nhất gây ra sự chia rẽ giữa Bitcoin và Bitcoin Cash. Bitcoin duy trì một giới hạn kích thước khối cơ sở là 1MB, một quyết định thiết kế nhằm đảm bảo rằng việc vận hành một nút mạng đầy đủ (full node) vẫn nằm trong tầm với của người dùng thông thường, từ đó tối đa hóa sự phi tập trung và khả năng chống kiểm duyệt của mạng lưới.

Tuy nhiên, giới hạn này cũng chính là "nút thắt cổ chai" khiến thông lượng giao dịch bị hạn chế, dẫn đến tình trạng cạnh tranh không gian khối và đẩy phí giao dịch lên cao trong những thời kỳ nhu cầu tăng vọt. Phía bên kia, Bitcoin Cash đã chọn một giải pháp trực tiếp cho vấn đề này bằng cách tăng giới hạn kích thước khối lên 32MB.

Kích thước khối lớn hơn cho phép mỗi khối chứa nhiều giao dịch hơn gấp nhiều lần, giúp mạng lưới xử lý một khối lượng thanh toán lớn hơn đáng kể với chi phí thấp và ổn định, hiện thực hóa tầm nhìn về một hệ thống tiền tệ kỹ thuật số có khả năng mở rộng trên chuỗi để phục vụ hàng tỷ người dùng.

Khả năng phát hành mã thông báo

Khả năng tạo ra các loại tài sản kỹ thuật số mới (token) trên hai nền tảng cũng cho thấy sự khác biệt rõ rệt về mục tiêu thiết kế. Trên blockchain của Bitcoin, việc phát hành token trong lịch sử thường đòi hỏi các giải pháp lớp thứ hai phức tạp như Counterparty hoặc Omni Layer, những giao thức này hoạt động như một lớp siêu dữ liệu trên các giao dịch Bitcoin.

Gần đây, sự ra đời của các tiêu chuẩn thử nghiệm như Ordinals và BRC-20 đã mở ra những cách thức mới để tạo token trực tiếp trên chuỗi, nhưng chúng vẫn còn sơ khai và gây nhiều tranh cãi về hiệu quả.

Ngược lại, hệ sinh thái Bitcoin Cash đã phát triển Giao thức Simple Ledger Protocol (SLP) từ rất sớm, một hệ thống được thiết kế đặc biệt để việc tạo, quản lý và giao dịch token trở nên cực kỳ đơn giản và hiệu quả. SLP cho phép bất kỳ ai cũng có thể phát hành token của riêng mình chỉ trong vài phút với chi phí giao dịch không đáng kể, thúc đẩy một hệ sinh thái token đa dạng phát triển mạnh mẽ trên nền tảng Bitcoin Cash.

Chức năng hợp đồng thông minh

Chức năng hợp đồng thông minh trên cả hai chuỗi khối đều tồn tại nhưng được tiếp cận với mức độ phức tạp và linh hoạt khác nhau. Bitcoin sở hữu một ngôn ngữ kịch bản dựa trên ngăn xếp (stack-based) không phải Turing-complete được gọi là Bitcoin Script, ngôn ngữ này cho phép thực hiện các hợp đồng thông minh tương đối đơn giản như giao dịch đa chữ ký (multi-sig) và các kênh thanh toán có khóa thời gian (timelocked).

Sự đơn giản này là một lựa chọn có chủ ý nhằm tối đa hóa tính bảo mật và giảm thiểu bề mặt tấn công của mạng lưới. Trong khi đó, Bitcoin Cash đã mở rộng đáng kể bộ chức năng của ngôn ngữ kịch bản gốc bằng cách kích hoạt lại và bổ sung nhiều mã vận hành (opcodes) hơn, đồng thời tăng giới hạn về kích thước kịch bản.

Những cải tiến này, kết hợp với các công cụ phát triển cấp cao như CashScript, đã trao quyền cho các nhà phát triển để xây dựng các ứng dụng phi tập trung (dApps) và các hợp đồng thông minh phức tạp hơn nhiều, từ các công cụ tài chính phi tập trung (DeFi) đến các hệ thống bỏ phiếu và ký quỹ tự động, mở ra một chân trời mới cho các trường hợp sử dụng trên nền tảng BCH.

Điểm giống nhau giữa Bitcoin và Bitcoin Cash

Điểm giống nhau giữa Bitcoin và Bitcoin Cash

Mặc dù có những con đường phát triển và triết lý hoàn toàn trái ngược, Bitcoin và Bitcoin Cash vẫn chia sẻ một di sản chung và một số thuộc tính nền tảng không thể thay đổi:

• Lịch sử Blockchain chung: Cả hai mạng lưới đều có chung một lịch sử giao dịch trên blockchain cho đến khối số 478,558, thời điểm diễn ra sự kiện hard fork. Do đó, người nắm giữ BTC trước thời điểm này cũng nhận được một lượng BCH tương ứng.
• Thuật toán đồng thuận: Cả hai đều sử dụng cơ chế đồng thuận Proof-of-Work (PoW) để xác thực giao dịch và bảo mật mạng lưới.
• Thuật toán băm: Cả hai đồng tiền đều sử dụng thuật toán băm SHA-256, cho phép các thợ đào có thể dùng chung một loại thiết bị phần cứng chuyên dụng (ASIC) để khai thác.
• Chính sách tiền tệ: Cả hai tuân thủ cùng một chính sách tiền tệ giảm phát với tổng nguồn cung tối đa được giới hạn vĩnh viễn là 21 triệu đồng.
• Lịch trình Halving: Cả hai đều có chung lịch trình giảm một nửa phần thưởng khối (halving) sau mỗi 210,000 khối (khoảng 4 năm), đảm bảo tính khan hiếm và có thể dự đoán được của tài sản..

Ưu và nhược điểm của Bitcoin và Bitcoin Cash

Việc đánh giá Bitcoin và Bitcoin Cash đòi hỏi một cái nhìn cân bằng về những lợi thế và hạn chế cố hữu của mỗi hệ thống, bởi các quyết định thiết kế của chúng tạo ra những sự đánh đổi trực tiếp giữa an ninh, tốc độ, chi phí và mức độ phi tập trung.

Một nhà đầu tư hay người dùng cần phải hiểu rõ những đặc điểm này để có thể lựa chọn nền tảng phù hợp nhất với mục tiêu cụ thể của mình, dù đó là lưu trữ tài sản dài hạn hay thực hiện các giao dịch thương mại hàng ngày.

Ưu điểm

Bitcoin sở hữu những ưu điểm không thể tranh cãi đến từ vị thế của người tiên phong và sự trưởng thành của mạng lưới. Ngược lại, các ưu điểm của Bitcoin Cash (BCH) lại tập trung vào trải nghiệm người dùng trong các giao dịch thực tế. Cụ thể ưu điểm của BTC và BCH như sau:

Nhược điểm

Mỗi nền tảng cũng phải đối mặt với những nhược điểm xuất phát trực tiếp từ các lựa chọn thiết kế của mình như sau:

Diễn biến Bitcoin (BTC)

Diễn biến của Bitcoin cho đến năm 2025 đã tiếp tục củng cố vị thế của nó như một loại tài sản vĩ mô không thể thiếu trong danh mục đầu tư toàn cầu. Sự kiện quan trọng nhất định hình giai đoạn này là đợt Halving lần thứ tư vào tháng 4 năm 2024, sự kiện này đã cắt giảm phần thưởng khối cho thợ đào từ 6.25 BTC xuống còn 3.125 BTC.

Theo đúng chu kỳ lịch sử, sự kiện này đã tạo ra một cú sốc nguồn cung, trở thành chất xúc tác cho một đợt tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường, đẩy giá Bitcoin vượt qua các đỉnh cao lịch sử trước đó và thiết lập các kỷ lục mới trong cuối năm 2024 và đầu năm 2025.

Về mặt chấp nhận của thị trường, thành công vang dội của các quỹ Bitcoin ETF giao ngay tại Hoa Kỳ vào đầu năm 2024 đã mở đường cho một làn sóng chấp nhận từ các tổ chức tài chính lớn. Dòng vốn khổng lồ đổ vào các sản phẩm này đã hợp pháp hóa Bitcoin như một loại tài sản đầu tư chính thống.

Xu hướng này tiếp tục lan rộng ra toàn cầu, với các trung tâm tài chính lớn khác như London, Hong Kong và Singapore cũng phê duyệt các sản phẩm đầu tư tương tự, giúp các nhà đầu tư truyền thống tiếp cận BTC dễ dàng hơn bao giờ hết.

Về mặt kỹ thuật, giai đoạn 2023-2025 chứng kiến một cuộc cách mạng trong cách sử dụng mạng lưới Bitcoin, chủ yếu được thúc đẩy bởi sự bùng nổ của công nghệ Ordinals và giao thức Runes. Các công nghệ này cho phép tạo ra các tài sản kỹ thuật số độc nhất (tương tự NFT) và các token có thể thay thế trực tiếp trên chuỗi khối Bitcoin.

Điều này đã tạo ra một hệ sinh thái sôi động được gọi là "Bitcoin DeFi" (BitFi), nhưng cũng làm sống lại cuộc tranh luận về khả năng mở rộng khi nó gây ra tình trạng tắc nghẽn mạng lưới và đẩy phí giao dịch lên mức rất cao. Chính sự tắc nghẽn này lại trở thành động lực mạnh mẽ thúc đẩy sự phát triển giải pháp Lớp 2 như Lightning Network và các sidechain như Stacks, củng cố lộ trình phát triển của Bitcoin theo hướng một lớp nền bảo mật tối cao và một hệ sinh thái đa tầng sôi động.

Diễn biến Bitcoin Cash (BCH)

Diễn biến của Bitcoin Cash đến năm 2025 thể hiện một bức tranh đầy nỗ lực và phức tạp, dù cũng được hưởng lợi từ đợt tăng trưởng chung của thị trường sau sự kiện halving của Bitcoin. Giá của BCH đã có sự phục hồi đáng kể, tuy nhiên vẫn phải vật lộn để có thể tiếp cận lại mức đỉnh lịch sử huy hoàng của năm 2017, cho thấy những thách thức dai dẳng trong việc cạnh tranh thị phần và sự chú ý của nhà đầu tư.

Điều thú vị là, sự bùng nổ của Ordinals trên mạng Bitcoin và tình trạng phí cao kéo dài đã vô tình làm cho luận điểm cốt lõi của Bitcoin Cash trở nên phù hợp hơn bao giờ hết. Cộng đồng BCH đã tận dụng cơ hội này để nhấn mạnh giá trị của một chuỗi khối có khối lớn, có khả năng xử lý một lượng lớn giao dịch với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ của xu. Như vậy "Bitcoin Cash hoạt động như những gì Bitcoin ban đầu được thiết kế" đã thu hút được sự chú ý mới từ những người dùng và nhà phát triển đang tìm kiếm một giải pháp thay thế hiệu quả về chi phí.

Về mặt kỹ thuật, hệ sinh thái Bitcoin Cash tiếp tục tuân thủ lịch trình nâng cấp mạng lưới định kỳ sáu tháng một lần. Bản nâng cấp tháng 5 năm 2024 đã giới thiệu một thuật toán điều chỉnh kích thước khối thích ứng, cho phép mạng lưới tự động điều chỉnh dung lượng khối dựa trên nhu cầu sử dụng thực tế, một bước tiến quan trọng trong việc tối ưu hóa hiệu suất.

Hơn nữa, tiêu chuẩn CashTokens đã trở thành câu trả lời của BCH cho cơn sốt token trên các chuỗi khối khác, cho phép tạo ra các ứng dụng DeFi và NFT phức tạp trực tiếp trên lớp cơ sở một cách hiệu quả và rẻ tiền. Tuy nhiên, di sản từ các cuộc chia rẽ cộng đồng trong quá khứ, đặc biệt là sự kiện hard fork tạo ra Bitcoin SV (BSV), vẫn là một rào cản, khiến BCH phải nỗ lực không ngừng để xây dựng lại niềm tin và thu hút người dùng và nhà phát triển.

Bài viết này, Bybit đã phân tích toàn diện cuộc đối đầu bitcoin so với bitcoin cash, vốn bắt nguồn từ một khác biệt triết lý sâu sắc. Bitcoin (BTC) ưu tiên an ninh tuyệt đối để trở thành "vàng kỹ thuật số". Ngược lại, Bitcoin Cash (BCH) ra đời từ một hard fork với mục tiêu làm "tiền mặt điện tử" thông qua khối lớn hơn. Việc hiểu rõ những khác biệt về kỹ thuật, ưu nhược điểm và tiềm năng đầu tư của mỗi loại sẽ giúp bạn lựa chọn đúng đắn.

Lưu ý: Nội dung trên chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin, không phải lời khuyên đầu tư. Người đọc nên tự tìm hiểu và cập nhật thông tin mới nhất trước khi đưa ra quyết định.

Những câu hỏi thường gặp về BTC so với BCH

Bitcoin Cash so với Bitcoin đâu là khoản đầu tư tốt hơn?

Lựa chọn này phụ thuộc hoàn toàn vào chiến lược của bạn. Bitcoin (BTC) được coi là một khoản đầu tư an toàn hơn, phù hợp để lưu trữ giá trị dài hạn như "vàng kỹ thuật số". Trong khi đó, Bitcoin Cash (BCH) rủi ro hơn nhưng có tiềm năng tăng trưởng cao hơn nếu nó thành công trong việc trở thành "tiền mặt điện tử" cho các giao dịch hàng ngày. Hãy cân nhắc khẩu vị rủi ro và niềm tin của bạn vào tầm nhìn của mỗi dự án trước khi đưa ra quyết định.

BCH có thực sự nhanh và rẻ hơn BTC không?

Có, chắc chắn là vậy. Nhờ kích thước khối lớn hơn nhiều, mạng lưới Bitcoin Cash (BCH) hầu như không bao giờ bị tắc nghẽn. Điều này cho phép các giao dịch được xác nhận nhanh chóng với chi phí cực kỳ thấp, thường chỉ bằng một phần nhỏ của một xu. Ngược lại, Bitcoin (BTC) thường xuyên đối mặt với tình trạng mạng lưới chậm và phí giao dịch cao, đặc biệt khi nhu cầu sử dụng tăng mạnh.

Bitcoin có an toàn hơn Bitcoin Cash không?

Có, mạng lưới Bitcoin an toàn hơn đáng kể. An ninh của một blockchain Proof-of-Work được đo bằng tổng sức mạnh tính toán (hashrate). Bitcoin (BTC) có hashrate lớn hơn rất nhiều lần so với Bitcoin Cash (BCH), khiến việc tấn công mạng lưới gần như bất khả thi về mặt chi phí. Mặc dù BCH vẫn hoạt động ổn định, về mặt lý thuyết, nó dễ bị tấn công 51% hơn do có hashrate thấp hơn.

Bạn có thể chuyển đổi Bitcoin sang Bitcoin Cash không?

Có, bạn có thể dễ dàng chuyển đổi giữa chúng. Cách phổ biến nhất là sử dụng một sàn giao dịch tiền điện tử lớn. Bạn chỉ cần nạp Bitcoin (BTC) vào sàn, thực hiện giao dịch trên cặp BCH/BTC để bán BTC và mua Bitcoin Cash (BCH), sau đó rút BCH về ví cá nhân của mình. Các dịch vụ hoán đổi tức thì cũng là một lựa chọn nhanh chóng khác.

Vì sao Bitcoin lại tách thành Bitcoin Cash?

Bitcoin Cash ra đời từ một cuộc tranh luận gay gắt về cách mở rộng quy mô mạng lưới Bitcoin. Khi Bitcoin trở nên phổ biến, giới hạn khối 1MB đã gây ra tình trạng giao dịch chậm và phí cao. Một phe muốn giữ nguyên khối nhỏ và dùng các giải pháp Lớp 2, trong khi phe còn lại tin rằng việc tăng kích thước khối là cách duy nhất đúng với tầm nhìn ban đầu. Do không đạt được đồng thuận, phe "khối lớn" đã quyết định thực hiện một hard fork, tạo ra Bitcoin Cash.